İhbar Tazminatı Nedir, Nasıl Hesaplanır?

İhbar Tazminatı Hakkında Kapsamlı Rehber

İşten haksız ve kanunsuz şekilde çıkarıldıysanız ihbar tazminatı alarak zararınızı telafi edebilirsiniz. Fakat siz işten çıkarken yasalara uymazsanız işvereniniz de size tazminat davası açabilir. Bu nedenle ihbar tazminatı ne demek, öğrenmenizde yarar var. Şimdi ihbar tazminatı alma şartları, ödeme yöntemleri ve örnekleri ile konuyu detaylı olarak açıklayalım.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Ödenir?

“İhbar tazminatı ne zaman ödenir?” sorusuna en kısa olarak “hak edildiği anda” şeklinde yanıt verilebilir. İhbar tazminatı şartları arasında yasalarla belirlenen süreye uymamak, haksız fesih, sözleşme durumu gibi birçok konu yer alır. İş sözleşmesine ve İş Kanunu ile belirtilen yasal sürelere uymayan durumlarda tazminat hakkı doğar. Fesih tarihi itibarıyla tazminat hakkı doğan kişiye ödeme yapılmalıdır. İhbar tazminatı zaman aşımı 5 yıl olarak uygulanır. Bu nedenle tazminat hakkının doğmasından sonra 5 yıl içerisinde talep edilmezse zaman aşımına uğrar. 

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Haksız işten çıkarma ya da çıkma durumunda “İhbar tazminatı ne kadar?” diye merak edebilirsiniz. İhbar tazminatı tıpkı ihbar süresi gibi kıdeme göre hesaplanır. Tazminat hesaplarken kıdeme göre ihbar süresi dikkate alındığı için öncelikle şu tabloya göz atalım:

Giydirilmiş ücret ikramiye, prim, yol, yemek, sağlık yardımı gibi birçok kalemin dahil edildiği ücrettir. Bir kişinin net maaşı 17.000 TL iken giydirilmiş ücreti 20.000 TL olabilir. İhbar tazminatı hesaplanırken aylık alınan tüm ödemelerin toplamının 30 güne bölünmüş hali (günlük) kullanılır.

İhbar tazminatı nasıl hesaplanır? sorusu için standart olarak şu formül uygulanır:

• İhbar süresi x Kıdem tazminatına esas giydirilmiş 1 günlük ücret

İhbar Tazminatı Örnekleri

“İhbar tazminatı hangi durumlarda alınır?” sorusuna farklı yanıtlar vermek mümkündür. Haklı bir neden olmaksızın ihbar süresi verilmeden işten ayrılma-çıkarılma bunun başlıca örneğidir. Belirli süreli sözleşmelerde ihbar süresi olmadığından tazminat da uygulanmaz.

Belirsiz süreli olarak 01.01.2023 yılında işe başlayan birinin 01.03.2024 tarihinde iş akdinin haksız şekilde feshedilmesi durumunda ihbar tazminatı hesaplaması:

• Çalışılan Süre: 14 ay
• İhbar Süresi: 14 gün
• Giydirilmiş Aylık Ücret: 30.000 TL
• Giydirilmiş Günlük Ücret: 30.000 ÷ 30 = 1000 TL
• İhbar Tazminat Hesaplama: 14 x 1000 TL = 14.000 TL

Haklı Nedenle Fesihte İhbar Tazminatı

Haklı nedenle fesih ihbar tazminatı gerektirmeyen haller arasında sayılır. İşveren ya da işçinin haklı sebep sunması ile ihbar süresi beklenmesine ve tazminat ödenmesine gerek kalmadan sözleşme derhal sonlandırılabilir. İş Kanunu ile düzenlenen haklı sebepler arasında işçinin sağlığının tehlikeye atılması, namusuna söz edilmesi, tacizde bulunulması sayılabilir. İşveren de işçiyi uygunsuz yaşam tarzı yüzünden işi sekteye uğratması, iş yerinde uygunsuz davranışlarda bulunması gibi farklı sebeplerle çıkarabilir.

Belirli Süreli İş Sözleşmesinde İhbar Tazminatı

Belirli süreli iş sözleşmesi, ihbar tazminatı gerektirmez. Çünkü sözleşmenin bitiş tarihi bellidir ve bu sürenin dolması ile tarafların bir davranışta bulunması gerekmeden kendiliğinden fesholur. Bu nedenle belirli süreli sözleşmelerde tazminat hakkı doğmaz. 

Deneme Süresinde İhbar Tazminatı

Deneme süresinde ihbar tazminatı hakkı yoktur. Çünkü deneme süresi içerisinde ihbar süresi yasal olarak uygulanmaz. Bu nedenle deneme süresindeki işçinin aynı gün içerisinde istifa etmesi ya da işverenin işten çıkarması tazminat hakkını doğurmaz. 

Emeklilikte İhbar Tazminatı

“İhbar tazminatı nasıl hak edilir?” sorusuna verilen yanıtlar çok açıktır. İşçinin ya da işverenin zamansız bir şekilde iş sözleşmesini feshetmesi ile karşı tarafı zarara uğratması gerekir. Bu nedenle emekli ihbar tazminatı hak edemez. Emeklilik ile sona eren iş sözleşmelerinde ihbar süresi ile tazminatı uygulanmaz. 

İhbar Tazminatı Alma Yolları

İhbar tazminatı süreleri uygulanmadan işçinin işten ayrılması, işverenin işten çıkarması durumunda tazminat hakkı doğar. Fakat burada sözleşmenin belirsiz süreli olması, emeklilikle ya da haklı sebeple son bulmaması detay konulardır. Haksız yere işten çıkarılan işçinin ya da personeli ayrılan işverenin tazminat alması için farklı yollar bulunur. Peki, ihbar tazminatı nasıl alınır?

• İşçinin işten çıkarılması sırasında ihbar süresini beklemek istenmiyorsa anında ödenebilir.
• İşveren ya da işçi, ihbar süresine uyulmadığında dava yolu ile 5 yıl içinde tazminat talep edebilir.

İhbar Tazminatı Hakkınızı Nasıl Koruyabilirsiniz?

İşten çıkarıldıysanız ya da çalışanınız sizi ihbar süresine uymadan terk ettiyse tazminat hakkınızı aramalısınız. Hukuki başvurularınızı yaparak haksız fesih, ücretin ödenmediği dönemler, ihbar tazminatı gibi birçok ücreti fazlasıyla alabilirsiniz.

“İhbar tazminatı nedir?” sorusuna kapsamlı şekilde yanıt verdiğimize göre şimdi bu hakkı korumak için bilmeniz gerekenleri sıralayalım:

• 4857 Sayılı İş Kanunu gereğince iş sözleşmelerinin haksız şekilde fesh edildiği anlaşılırsa işçinin 1 ay içerisinde işe iadesinin gerçekleşmesi gerekir. Aksi halde en az 4 en fazla 8 aylık tazminat ödenmesi gerekir. Bu nedenle ihbar bildirimi yaparken işveren ya da işçinin yazılı olarak haklı sebepler sunması gerekir.
• İşçi, işe iadesi için karar verildikten sonra en geç 10 gün içinde işverene yazılı başvuru yapmalıdır. Bu durumda çalışmadığı süreye ait tazminatı ve ihbar tazminatı korunabilir. Aksi halde haklarını kaybeder ve işverenin işten çıkarma sebebi haklı kabul edilir. 
• İşveren, işçiye bildirim süresi vermeden işten çıkardıysa ve peşin olarak ihbar tazminatını ödemedi ise bu döneme ait ücretler ayrı olarak hesaplanır. 

İhbar süresi takibi, işe alım ve işten çıkarmalar gibi birçok iş, yükünüzü artırıyor olabilir. Kullanımı kolay İK uygulaması Passgage ile tanışın, birçok görevinizi dijital uygulamadan kolayca hallederek zamandan tasarruf edin.